Beste ‘het-is-gauw-gebeurd’-mensen: waarom zou ik me in godsnaam moeten beledigd voelen als iemand me vraagt of ‘55 jaar niet wat laat is voor een carrièreswitch’? Dat is misschien wel een vraag uit pure bezorgdheid omdat ik intussen al een paar serieus mislukte, maar gelukkig ook een paar serieus gelukte carrièreswitches achter de rug heb. Maar eigenlijk vind ik het vooral een vraag die een interessant gesprek kan openen. Een gesprek waar ik, en hopelijk ook die ander, weer iets kan uit leren. Waardoor we finaal net iets mondiger zullen worden.
En was dat nu niet net het doel van de Verlichting? Zei onze Verlichtingsfilosoof bij uitstek, Immanuel Kant, niet ooit ergens eind van de 18e eeuw, dat het ultieme doel van de Verlichting was om ALLE mensen mondig te maken?
Met andere woorden er dus voor zorgen dat mensen zelf durven en kunnen praten, zelf hun mening durven uiten en zichzelf ook durven en kunnen verdedigen?
Dat houdt dus meteen ook in dat we als mondige mensen durven fouten maken, dat we durven dingen verkeerd zeggen, meer nog, dat we zelfs nieuwsgierig onverstandige vragen durven stellen. Net omdat we weten dat de andere mensen ook mondig zijn en ons dus wel zullen durven wijzen op onze fouten, en ons zullen aanspreken op onze onbedoelde beledigingen.
En dan krijgen we opeens een enveloppe thuis met dienstencheques, met daarop een bekrompenheid zaaiende campagne van ‘het-is-gauw-gebeurd’. Een campagne die vertrekt vanuit het idee van onmondige mensen, van mensen die zich niet durven en kunnen verdedigen, die niet durven zeggen ‘dat ze echt wel kunnen werken tijdens de ramadam’ en ‘dat er niet altijd een vrouw is binnen een lesbische relatie’. Een campagne dus die niet alleen uitgaat van onmondige mensen maar die tegelijkertijd probeert om mij, toch wel een redelijk mondig mens, onmondig te maken. Ik begin echt alsmaar meer en meer te twijfelen om nog mijn mond open te doen en nog iets onzekers te zeggen tegen iemand. Ik heb wat schrik om overgedragen te worden aan de ‘het-is-gauw-gebeurd’-politie. Zou ik niet beter gewoonweg zwijgen? Mezelf dus voorzichtig onmondig maken?
Wel, beste ‘het-is-gauw-gebeurd’-mensen, ik zeg liever iets verkeerd vanuit de Verlichtingswetenschap dat die andere persoon -of andere mensen uit mijn omgeving- me er wel attent zullen op maken dat mijn uitspraak ongepast is, niet helemaal juist is, en misschien zelfs beledigend is.
Dat ik het misschien anders kan zeggen en vragen. Dat die andere mondige mensen me dus uitleggen hoe een lesbische relatie dan precies ineen zit, of dat zij/hij in België is geboren en hij/zij die vraag nogal beledigend of discriminerend vindt. En vooral ook ‘waarom’ dat zo is. Uit dat gesprek leer ik dan ook nog iets. Want dat doet mondigheid met mensen: het opent gesprekken, laat je toe om fouten te maken, doet je dingen inzien en maakt je nog net iets mondiger.
Het doel van de verlichting was ALLE mensen mondig maken, daar moet de overheid met haar campagnes zich op richten, en niet omgekeerd op het onmondig maken van mondige mensen. Deze ‘het-is-gauw-gebeurd’-campagne is betuttelend, is gesprekken verstommend, is net nog meer afstand creërend. Deze campagne staat eigenlijk haaks op wat het Verlichtingsideaal wou bereiken. Die campagne dreigt mensen monddood te maken en blokkeert het ontstaan van mogelijke verrijkende en mondig makende gesprekken. Ze doodt ‘excuses to connect’ en mogelijke (w)e-xperiences, en daar verzet ik me bij deze heftig tegen.
Dus vraag me volgend jaar gerust of 55 jaar niet wat laat is voor een carrièreswitch. Op café, op het werk, op een feestje. En vraag me dan nog eens hoe het voelt om als West-Vlaming door het leven te gaan. En waarom ik nog alleen ben na die scheiding van een paar jaar terug. Of ik dan geen schrik heb om alleen oud te worden.
Of waarom ik persé blogposts wil schrijven, en waarom ik toch al die aandacht nodig heb. Er zullen ongetwijfeld een pak boeiende gesprekken uit volgen en ik zal door jouw mondigheid ook nog eens zoveel over mezelf leren kennen en misschien zelfs een paar sessies bij de therapeut (m/v/x) uitsparen.
Beste ‘het-is-gauw-gebeurd’-mensen: ik heb jullie hier mondig van antwoord gediend. Misschien staat er hier en daar iets onverstandigs in, misschien zelfs beledigend of discriminerend, maar zie dit dan allemaal als uitnodigingen tot verrijkende gesprekken, waar we allemaal weer iets kunnen uit leren! Ik kijk dan ook in blijde Verlichtingsverwachting uit naar jullie volgende dienstencheque-enveloppes!
#nietonmondig
Peter Decuypere is founding father van I love Techno. Op zijn 42ste behaalde hij een master Filosofie aan de VUB en op zijn 50ste is hij auteur geworden en een veelgevraagd keynotespeaker.. Volgend jaar wordt hij fris 55 en hoopt hij om met de Engelse vertaling van zijn boek Holy Trinity Events de wereld te veroveren.
