Waar sta jij voor op ’s ochtends? Heb je daar al eens over nagedacht? Wat geeft jou de kracht en de goesting om de nacht van je af te schudden en de dag in te stappen? Zelfs al is het misschien een grijze en mistige dag, ook in je hoofd. Sta jij ten volle achter het leven dat je leidt? Of ben je het eigen spoor bijster? Heb je daar al eens over nagedacht?
En ze leefden nog lang en gelukkig
Een paar jaar geleden kletste iemand die vraag in mijn gezicht. ”Waarom doe jij wat je doet?” Omdat ik vind dat koetjes en kalfjes leuk staan in de wei maar niet thuis horen in een goed gesprek, probeerde ik mijn gesprekspartner een eerlijk antwoord te geven. “Ik weet het niet… Gewoon, omdat ik het gevoel heb dat ik dit móét doen. Het voelt… juist, als een soort van thuiskomen in mezelf, zoiets.” Stuntelig, maar eerlijk. ”Aha!” was zijn triomfantelijke antwoord. ”Dan volg jij je ikigai!” Euh. Mijn iki-wat?
Hou je vast. Spoedcursus ikigai. Je ikigai is je purpose in life, je raison d’être, je bestaansreden. Dat wat écht telt voor jou in het leven, waar je ’s ochtends voor uit je bed komt. Het is wat je leven de moeite van het leven waard maakt, ook al is het soms een gedoe. Beschouw het als een soort van innerlijk kompas dat je dromen stuurt en je leven richting en zin geeft.
Het woord ikigai vindt zijn oorsprong op het Japanse eiland Okinawa. Okinawa is één van de Blauwe Zones, vijf geografische zones waar mensen gemiddeld zo’n tien jaar langer leven dan waar ook ter wereld. En niet alleen dat: ze leven er ook gelukkiger. Mensen eten er weinig en gezond, ze genieten van een sterk sociaal vangnet, ze ademen schone lucht en bewegen regelmatig, maar zelf noemen ze één andere factor waardoor ze zoveel langer en gelukkiger leven: hun ikigai. De Okinawaan is zich bewust van wat echt telt en heeft ook de wil en de durf om ernaar te leven. Tot de Blauwe Zones behoren naast Okinawa ook Sardinië, Costa Rica, Loma Linda in Californië en het Griekse eiland Ikaria.
Gemakkelijker gevraagd dan geantwoord
Waar sta jij voor op ’s ochtends, dat is eerlijk gezegd een vraag waar je gesprekken mee kan doen stilvallen. Toen ik de vraag stelde in mijn vriendenkring varieerden de antwoorden van “omdat de wekker afloopt”, ”voor een lekkere kop koffie” tot “geen idee” en inderdaad: doodse stilte. De vraag is gemakkelijk gesteld, het antwoord veel moeilijker gegeven. Maar zie, als de berg te hoog is om er in één keer over te springen, dan beklimmen we hem toch in etappes!
Waar hou je van? Waar ben je goed in? Wat heeft de wereld nodig? Welke meerwaarde haal jij zelf uit wat je doet? Vier vragen die je helpen om de contouren van je ikigai scherper te stellen. Als je doet waar je van houdt, waar je goed in bent, waar je de wereld voordeel mee doet en je haalt er zelf ook meerwaarde uit – al dan niet financieel – dan zit je je ikigai op het spoor. En dan besef je dat de essentie niet de wekker is en zelfs niet de kop koffie, maar datgene wat je op de been brengt en houdt wanneer de koffiemachine stuk is. Het is de suiker in je koffie, het zout van het leven. Misschien een manke metafoor, gezien het slechte imago en de belabberde gezondheidswaarde van suiker en zout, maar je begrijpt vast wat ik bedoel.
Waarom ik schreef wat ik schreef
Hèhè, spoedcursus ikigai met succes afgerond. Klaar is kees zou je denken. Of toch niet? Een besef hebben van je ikigai is één ding. Er ook naar leven is een heel ander paar mouwen. Daar kan je een boek over schrijven. Wat ik dan ook gedaan heb. Waarom zitten zoveel mensen vast in jobs, relaties en levens die hen niet passen, die ze helemaal niet als zinvol ervaren? Heel vaak is angst de grote boosdoener. We zijn bang om te falen, bang om zekerheden los te laten, bang om te veranderen, bang voor wat anderen zullen denken of zeggen. Bang bang bang. En dat is begrijpelijk. Maar het is tegelijk zo verschrikkelijk jammer. Omdat jezelf de kans en de vrijheid geven om een leven te leven dat je blij maakt toch de belangrijkste keuze is die je moet durven maken!
Mijn eigen ikigai reflex was altijd al groot, ook voor ik het woord kende. Ik heb een nogal chaotische kindertijd gehad. Mijn ouders zijn gescheiden toen ik acht was. Tot ik twintig was en op kot ging in Leuven ben ik verschillende keren ‘verplant’, van de ene ouder naar de andere grootouder en terug. Niet dat ik een onhandelbaar kind was, integendeel. Ik was eerder het tegenovergestelde van een recalcitrante puber, ik ging op zaterdagavond naar de mis in plaats van naar de disco, zong in het schoolkoor en was verliefd op Jezus. Not the coolest kid in town :-). Maar het was mijn milde vorm van protest vermoed ik tegen de onrust en de verwarring rondom me. Het was niet altijd een fijne tijd. Maar goed, een mensenleven is vaak een warboel, ik neem het mijn ouders niet kwalijk dat ze soms even de draad kwijt waren. En het heeft me mee gemaakt tot wie ik ben.
Mijn warrige jeugd heeft een sterke reflex tot zelfrealisering in me losgemaakt. Als anderen zich niet afvroegen wat ik wilde, wat belangrijk voor mij was, dan moest ik dat zelf maar doen. Ik wilde het voor mezelf beter maken dan het geweest was. Ramses Shaffy achterna, laat me mijn eigen gang maar gaan.
Voor Wifty’s én Wufty’s
Waar hou ik van? Wat is belangrijk voor mij? Wat wil ik geven? Die vragen stel ik mezelf regelmatig. Het heeft mijn beroepsweg zeker beïnvloed. Het helpt me om keuzes te maken waarbij ik mezelf niet uit het oog verlies. Akkoord, de keuzes die ik op basis van deze vragen maak zijn niet altijd de gemakkelijkste keuzes. Het is niet altijd simpel of wenselijk om je niet te conformeren. Ik heb er financiële zekerheid voor opgegeven. Soms is de vraag of het volgende week boterhammen met choco worden heel acuut. Vaak ben ik onzeker over de toekomst en soms ben ik bang. Maar ik geef mezelf de vrijheid om te doen wat ik graag doe. En dat is voor mij onbetaalbaar.
Ik denk dat ik dat vooral wil vertellen met mijn boek: dat je geen pion hoeft te zijn in andere levens, plannen en verlangens. Dat je je eigen keuzes mag maken. Dat je verdorie goed voor jezelf moet zorgen! Dat je je moet durven afvragen wat JIJ wil, wat belangrijk is voor jou, niet voor je ouders, je partner, je collega’s of je baas. Of je nu een Wifty bent of een Wufty (woman under fifty ;-) ). Op kiezen voor jezelf staat geen leeftijd. En laat je niet aanpraten dat dit egoïstisch is! Je verdient het om een leven te leiden dat jou past. Weliswaar zonder daarbij de anderen uit het oog en uit je hart te verliezen. Ik wil je vertellen dat we samen kunnen overwinnen waar we bang voor zijn en reiken naar het leven dat we willen leven, in het spoor van onze ikigai. Het best mogelijke leven voor ons. De tijd gaat voorbij, sowieso. Je kan hem besteden aan het verzinnen van een leven dat jou past. Of aan het leiden van een leven dat niet het jouwe is. Aan jou de keuze.
Over ikigai valt nog zoveel meer te vertellen. Het is een prachtige en waardevolle levenswijze. Niet gemakkelijk. Soms heel confronterend. Maar bijzonder verhelderend en bevrijdend. Je leest er meer over in mijn boek ’In het spoor van ikigai. Ik kwam hier om te zoeken’ (Uitgeverij Vrijdag). Dat boek heb ik trouwens geschreven op een regelrecht Wifty eiland, Ikaria. Maar daarover misschien meer in een volgende blog. ;-)
Christina Van Geel is Stem & Pen. Ze is voice over artieste en auteur. Na een paar heel zinvolle jaren achter de microfoon bij Radio 1 en Nostalgie loopt ze haar eigen weg. Haar ikigai is woord geven aan verhalen en zo anderen helpen hun eigen stem te vinden.
0 Comments