Linda (54) vertelt haar verhaal. Langzaam. Integer. Soms moeizaam. Haar blik verdwaalt af en toe in het oneindige. Verwondering en verbijstering. ‘Ik sta op en denk ‘nu gaat het lukken’ om vijf minuten later doodmoe in het midden van mijn woonkamer te staan. Doodmoe. Opgebrand.’
Het overkomt alleen anderen. Een bepaald type mens dat nooit neen kan zeggen of te lang zwijgt of de zaken niet kan organiseren. Tot het jezelf overkomt.
Er zijn dagen dat ik niet eens verder kom dan de zetel. Griezelig. Een hoopje ellende dat zich verschrikkelijk ergert aan zichzelf. Soms zie ik vrienden naar me kijken met vraagtekens in hun ogen. Ik neem het hen niet kwalijk. Waarschijnlijk stond ik ook zo te koekeloeren.
‘Wat is er met mij aan de hand?’, vraag ik me duizend keer per dag af. Vooral ’s avonds én ’s nachts blijft dat molentje in mijn hoofd op volle snelheid draaien. Op aanraden van vrienden ga ik naar een therapeute. Het is duidelijk dat je er zonder professionele hulp niet uitraakt. Dat filmpje of gepieker in mijn hoofd moet stoppen.
Hoe is het toch zover gekomen?! Kon ik het tegenhouden… Niet één, geen twee maar alle 3 levenspijlers liggen aan diggelen.
Linda’s stem bibbert. Ze probeert haar tranen tegen te houden. Moedig. Ik leg mijn arm om haar schouders en zwijg. Stilte is sterker dan praten. Elk woord gaat er een te veel zijn. Moeilijk slikt ze de brok in haar keel weg.
‘Een dik jaar geleden las ik op Wifty het verhaal van Liesbeth Dillen, ex-directeur bij Ikea, die jullie als organisatoren op het eerste Ted X Women Flanders event hadden uitgenodigd om te komen spreken. Ze had het over haar burn-out. Moedig en zeer inspirerend. Het was de eerste keer dat ze er mee naar buiten kwam. Liesbeth is nu mijn voorbeeld. Ik trek me op aan haar kracht. Het moedigt me aan te blijven geloven dat het terug goed komt. Ook dat je je burn-out als een wake-up call kan zien om het ànders aan te pakken. Hoe weet ik nog niet.
Op jullie site las ik verder hoe de hele zaal stil luisterde. Iedereen hing aan haar lippen en ze kreeg -helemaal terecht- een minutenlang durend applaus. Via Facebook bekijk ik regelmatig haar Talk.
Kijk, we zijn geen anderhalf jaar verder en ik heb een patat gekregen. Maar ik besef dat er velen zijn in een gelijkaardige situatie. Ligt het aan mij maar overkomt het vooral 50-plussers?
Is het onze maatschappij die mensen zo onder een immense werkdruk zet? Negeren we de signalen van ons lichaam? In mijn geval vielen ineens 3 levenspijlers weg.
1) Familiaal.
Op familiaal vlak incasseerde ik ferme tikken. Een overlijden, een zware ziekte, een lievelingsoom die op enkele weken tijd om euthanasie vroeg en waar ik geen afscheid van heb kunnen nemen… Dat vreet aan je. Van binnenuit. Als er iets gebeurt met een van je meest close dierbaren, dan moet je stevig in je schoenen staan om dat te incasseren en te plaatsen. Op zich kan dat lukken maar dan krijg je uit een andere hoek, met name de professionele kant, een uppercut.
2) Professioneel.
In mijn bedrijf kwam een nieuwe directie aan de ‘macht’. Directie & co vertoonden vooral een hoge profileringsdrang en weinig empathie. Op een half jaar tijd was de goede sfeer foetsie.
Plots betrapte Linda haarzelf op wacko ideeën zoals hopen op een auto-ongeval zodat ze in het ziekenhuis zou belanden en niet meer hoefde te gaan werken. Haar job die ze de laatste 20 jaar met zoveel goesting en plezier deed, zei haar niets meer. Kokhalzen deed ze nu als ze eraan dacht. Haar maag trok in elkaar. Gelukkig kon ze bij haar collega’s terecht. Maar het voldeed niet meer.
De directeur en rechterhand zijn een negatieve energie in het bedrijf. En de ‘rechterhand’ gedraagt zich bovendien hoe langer, hoe seksistischer. Natuurlijk heb ik een klacht ingediend. Dan sta je in de vuurlinie. Of beter, in de pestlinie.
3) Relationeel.
Veel wil ik hier niet over kwijt maar deze o zo belangrijke pijler is verre van stabiel. Als dat hapert of beetje scheef zit,… tsja, dan hoeft hier geen tekeningetje bij.
Bij de meeste mensen zie je vaak dat als één pijler wegvalt, je steun kan vinden in de twee overblijvende levenspijlers. Zit het scheef in de relatie, dan stort men zich op het werk of in het huishouden.
Ik sta op en heb … niets. Geen man, geen kinderen, geen huisdier. Geen job waarin ik me kan uitleven en positieve energie haal. Gelukkig zijn er nog mijn vrienden. Lucky me. Maar ’s avonds gaat iedereen naar huis …
Mijn huisarts schreef me zonder pardon een dikke maand rust voor. ‘Overdrijf nu niet zeg,’ dacht ik, maar diep in mij besefte ik ook wel dat het zo niet verder kon. Niet willen toegeven hé dat het goed fout zat. Na die maand reed ik met frisse moed naar het werk zonder te beseffen dat ik terug in dezelfde ratrace terecht kwam. Twee weken later was ik een wrak.
Of ik laatste tijd nog hardop heb gelachen? Ja tuurlijk. Lachen blijft het beste medicijn maar het is verdorie hard werken om dat lijf terug ontspannen te krijgen. Mijn spieren staan in een kramp. Ik loop nerveus. Bah. Iemand zei onlangs: je moet jezelf terug graag gaan zien. Dat is het eigenlijk.
Goesting. Terug goesting krijgen. In smakelijk eten. In iets willen doen. In iets kunnen doen. Stap voor stap. Niet te veel ineens willen.
En dan moet je weten dat ik als rasechte Wifty dacht: vanaf 50 wordt het alleen maar beter! Ah, lekker genieten. Maar dan knal je tegen een giga-muur. Crashen. Hier had niemand me voor gewaarschuwd.
Ik ben zeker niet de enige. Ik hoop zo dat ik andere wifties een hart onder de riem heb kunnen steken met mijn getuigenis. Want je voelt je verdomd eenzaam. Ooit raak ik er uit, dat voel ik. Nu is het mezelf tijd willen gunnen.
Wifties die ervaringsdeskundigen zijn en hetzelfde hebben meegemaakt, kunnen Linda helpen met hun bevindingen via de commentaren (zie onderaan dit artikel, nvdr) of via een aparte mail naar ann@wifty.be. Wij zorgen dat alle mails worden doorgestuurd.
(@Ann)
17 Comments
Elisabeth
Zooooooo herkenbaar.
Enkele persoonlijke opdoffers gekregen op korte tijd.
Je denkt effectief ik ga nog enkele jaren met plezier werken want ik doe mijn job graag. Was zo toch nog in maart vorig jaar. Enkele maanden later … totale ommezwaai.
Je vecht voor integriteit en zie tot wat het leidt/lijdt.
Machtsgeilheid en egotripperij voor hogerhand maakt jarenlang werk kapot.
Na weken werken aan mezelf om een burnout te boven te komen kom ik langzaamaan tot de conclusie – Ik ben een goede, rechtvaardige, dynamische vrouw. Ik ga niet meer mee in die destructieve houding van een directie.
Ik ben veel meer waard dan dat.
Ik weet het, het is gemakkelijk zeggen. Maar, ik ben er ook nog niet.
Elke dag is het toch weer ‘werken’. Op aanraden van vrienden heb ik hulp gezocht.
Ik had er mijn twijfels over maar misschien is het niet slecht. Praten met een onafhankelijke persoon. Het is neutraler en er komen geen emoties van anderen bij. Je neemt alles beter op.
Ik heb begrepen, een burnout is een raar beest. Je denkt effectief dit zal me nooit overkomen. Het sluipt erin en plots zit je zonder reden te huilen in je auto.
En wat is er waardevoller dan schatten van vrienden te hebben!
Die zijn maar een belletje verwijderd.
Linda, we komen er uit. Daar twijfel ik niet aan. Anders en sterker vooral. Daar teken ik voor.
Groetjes,
Elisabeth
Ann
Dank je wel voor je fijne reactie. Stap voor stap.
Ellen
Lieve Linda,
Een knuffel en een hart onder een de riem. Want ook al is het moeilijk te geloven, je staat niet alleen. Gehoord worden en begrepen worden, dat is al een begin. Niet?
En dit is een probleem van alle leeftijden…want als mid-dertiger herken ik (bijna) alles erg goed. Nieuwe managers, meten is weten, resultaten en cijfers… De buzzwords die rond de oren suizen als missed opportunity, KPI’s, milestones, challenges,… Maar wat met de mensen die er voor zorgen dat alles gehaald wordt? Wat met de persoonlijke sterktes en zwaktes? En hoe als team samen werken voor een zelfde doel?
En dan leg je de fout bij jezelf, terwijl dat niet zo is. Je steekt meer energie in het vechten tegen de negativiteit. Je doet alsof je vrolijk bent en ook dat vreet energie. En dan het gevecht tussen verstand en hart. Vermoeiend!
Maar weet dat je er sterker uit gaat komen…want zo gaat dat nu eenmaal. Beter gewapend tegen de stress, met een beter beeld hoe jij de leven wilt leiden. En dan ook de moed hebben om te kiezen voor een betere weg.
Ik zoek met je mee, ik vecht met je mee en ik geef je nog eens een dikke knuffel! Je staat niet alleen.
Dikke zoen,
Ellen
Ann
Inderdaad, een keer erdoor, ben je sterker. En reacties zoals hier helpen Linda en lotgenoten. Let’s stick together!
marleen.scevenels
Yoga en vééééél meditatie !
enna
Hallo Linda,
Heel herkenbaar, helaas.Dus heel veel sterkte gewenst.Wat mij geholpen heeft en nog steeds doet, is vrijwilligerswerk en het volgen van een deeltijdse kunst opleiding aan de academie, om mijn eigen waarden en vaardigheden weer terug te leren “herkennen”.Het beeld hoe ik mijn leven zou verder willen leiden neemt ook langzamerhand terug vorm aan. Nogmaals heel veel sterkte!
Suzie
Beste Linda, Elisabeth en Ellen,
Heel herkenbaar jullie verhalen! Ook ik heb hier ervaring mee : jaren gewerkt als huisvrouw en fulltime medisch secretaresse, ondertussen 6 jaar behandeling om zwanger te kunnen worden wat resulteerde in een I.V.F- baby met, door zuurstofgebrek bij de geboorte, concentratieproblemen en leerstoornissen; mijn job kwijtgeraakt ingevolge sluiting en 6 jaar later verliet mijn echtgenoot ons; bij het zoeken naar een nieuwe job uiteindelijk door de VDAB doorverwezen naar een psychologe wegens volgens hen een zware depressie die een burnout bleek te zijn. En toch moest ik op mijn eentje verder zonder familie of vrienden die zich om mij bekommerden, alleen de wil om mijn kind gelukkig te maken hield me op de been en pas nu hij volwassen is kom ik er beetje bij beetje bovenop. Tot daar mijn verhaal zodat jullie weten dat jullie niet alleen zijn! Ik wens jullie veel sterkte en vooral de moed niet verliezen!
Suzie
Ann
Om heel stil van te worden, lieve Suzie. Wat een kracht om jouw ervaringen hier te delen. X
Martine
Hey Linda en al die anderen,
Ik begrijp je heel goed!! Ik ben 51 jaar en sinds september vorig jaar ook gecrasht en momenteel nog steeds niet aan t werk. Ook privé 5 zware jaren meegemaakt, 2 sterfgevallen, echtscheiding en nog andere zaken en ook op werkgebied. Altijd maar voortdoen, ni opgeven. Ik besefte dat het niet goed ging met me, maar altijd maar het tegendeel willen bewijzen. En dan gaat ineens het licht uit!!! Dankzij therapie en heel diep gaan en hard werken aan mezelf ben ik erboven op gekomen, maar mn lichaam is nog niet hersteld, vandaar dat ik nog niet kan/ mag werken. Probeer van deze crisis iets positiefs te maken. Naar jezelf kijken, wie ben ik , wat wil ik? Het is best heel zwaar, maar oh zo leerrijk! Ik kan zeggen , ik ben hier beter, nieuwer uitgekomen, herboren. Het is zeker geen weg recht naar boven ik heb nog steeds moeilijke momenten/ dagen, maar ik kan vlugger de klik maken nu. Ik heb (eindelijk) geleerd om voor mezelf te kiezen, gezond egoistisch te zijn , mezelf graag leren zien en dingen lostelaten en vergeven zowel mezelf als anderen. Ik wens je heel veel sterkte en moed om doortezetten. Je komt er wel, maar geef jezelf tijd, dat verdien je!! Dikke knuffel Martine
Nadia
Linda, mijn burn-out heeft vorig jaar augustus een absoluut dieptepunt bereikt : ik lag in de tuin in de zetel te rusten toen het begon te regenen, en ik kon zelfs niet meer rechtstaan. Mijn man is mij moeten komen halen, heeft mij opgepakt en binnen in de zetel gelegd.
Er waren dagen dat ik, na het opstaan, met moeite de zetel kon bereiken om daar de ganse dag voort te slapen.
Bij elke inspanning deed mijn lichaam pijn, en zelfs in rust geraakte mijn lichaam niet ontspannen.
Dit alles omdat ik de signalen van mijn lichaam was blijven negeren, was blijven verder werken, was blijven voortploeteren…
Intussen ben ik al veel beter, maar zou ik nog steeds niet terug full time kunnen gaan werken.
Een burn-out krijg je niet van de ene dag op de andere, en de genezing gebeurt dus ook niet van de ene dag op de andere.
Het is een lange weg die je moet gaan, en ik hoop dat je net zoals ik, blij gaat zijn met deze ervaring.
Ik heb intussen geleerd mijn grenzen te bewaken, in mijn kracht te blijven, en te leren waar ik energie van krijg en wie of wat mijn energie afneemt. Dit dankzij een intensieve cursus persoonlijke ontwikkeling die ik nu volg!
Ik weet dat ik het qua carriere op een andere boeg ga gooien, en dat ik binnen een paar maanden veel gelukkiger ga zijn in mijn nieuwe job.
Maar ik weet ook dat ik altijd mijn grenzen ga moeten blijven bewaken en naar mijn lichaam zal moeten blijven luisteren.
En misschien is dat niet eens zo een slecht vooruitzicht.
Veel moed in de periode waar je nog even door moet, maar weet dat het na een tijd alleen maar beter zal gaan.
Jan Somers
De symptomen die hier beschreven worden, komen mij als dichter-coach (dichter bij jezelf en bij anderen) vaak ter oren – tijdens mijn workshop “Werken met goesting!” en tijdens mijn coachingsessies .
Het is belangrijk om tijdig signalen op te merken en ter harte te nemen om te voorkomen dat je in de burn out spiraal geraakt; En anderzijds belangrijk om hulp in te roepen om je te helpen stapje voor stapje terug in de positieve spiraal te geraken en (om het eens op z’n engels te zeggen) “Turn a dramatic event into a strategic intent” te bewerkstelligen.
Blijf jezelf vooral waarderen en leer uit je (hoe klein ook) successen om je pad te wandelen.
christel sonck
Linda
Ook ik heb een burn-out gehad… tot 2x toe omdat ik na de eerste keer te snel ben gaan werken.
Maar je geraakt eruit, je hebt wel hulp nodig.
Ik ben alles gaan in vraag stellen en ik heb een goede coach gehad.
Dankzij haar ben ik me gaan herscholenen ben ik ook coach geworden. Mijn specialiteit ? Burn-out en vrouwen in hun midlife met levensvragen.
Omdat ik begrijp wat jullie meemaken. Ik ben niet speciaal en ik ben eruit geraakt. Dan kan jij dat ook.
Ikkan nu zeggen dat 50 én na mijn burn-out mijn leven mooier is en meer betekenisvol.
Doorzetten, stap voor stap en het lukt je wel.
groetjes
Christel
Annamaria
Stilletjes aan Linda, hoe moeilijk het ook is, want die donkere dagen gaan ook voorbij. Een opening naar een nieuw leven , na de harde klappen, leren we weer bij. En openstaan voor nieuwe dingen, voor geluk!
Ann
Ontzettend bedankt voor jullie reacties! Ik ben er zeker van dat velen zich in jullie ervaringen herkennen. X
Anoniem
Hallo wifty’s,
Helaas maar waar, ook voor mij zo herkenbaar. Ik ben heel diep gegaan het afgelopen jaar en begin stilaan uit het dal de klimmen. Wat mij geholpen heeft? Een combinatie van yoga en meditatie, positief denken en aanvaarding.
Aanvaarden dat het mij ook kan overkomen.
Voor mij was de onmacht het ergste. Vroeger vloog ik als het ware door het leven, nu is een slak nog sneller, denk ik :-)!
Gelukkig ben ik niet alleen en ik ben blij met jullie verhalen.
Met momenten kon ik niet anders dan liggen en loslaten, laten gebeuren en vooral leren NEE zeggen!
Ik ben er nog niet helemaal wat dat nee zeggen betreft maar ik zet al stappen in de goede richting.
Ondertussen ben ik een coachingopleiding begonnen bij Inge Rock en dat helpt mij ook wel om telkens opnieuw eraan herinnert te worden dat ik uit mijn oud patroon, mijn comfortzone , moet stappen omdat dat nu niet meer bij mij past en in het nieuwe patroon te blijven. Inge rock zegt immers, je wordt wat je denkt!
Ik geniet nu van elk moment alsof elke dag de laatste is.
Succes op jullie levensweg, “If it does’nt kill it will make you”!
Lydia
van bruyssel ann
Veel begip by m.n vriendinnen na verlies van m.n broer en breuk met vriend.nu praten met pschygoloog of het is over en uit !!!
Michel Piedfort
Bij burn-out is er vaak weinig begrip omdat velen echt niet begrijpen dat je wél energie kunt hebben om thuis of in je privé van alles te doen maar dat werken echt niet lukt. Als je dan terugkeert naar het werk, wordt er vaak verwacht dat jij er even vrolijk weer kunt invliegen zoals vroeger terwijl je net anders wil gaan werken door meer neen te zeggen. Ook dat neen zeggen moest ik leren. Michel