Menopauzeconsulente Leen Steyaert over stress, emoties en hormonen.

Menopauzeconsulente Leen Steyaert

Wifty’s menopauzeconsulente & nutritioniste Leen Steyaert: “Stress is een zeer belangrijke factor en verklaart waarom veel vrouwen tegenwoordig een zware menopauze doormaken…”

Wat hormonaal evenwicht precies is, is verschillend van vrouw tot vrouw en moet voor iedere vrouw individueel worden bekeken. De manier waarop de hormonen werken is bij elke vrouw anders en uniek, unieker zelfs dan een vingerafdruk. 

Elke vrouw reageert anders op de schommelingen die zich in de perimenopauze voordoen: sommige vrouwen kunnen jarenlang in de perimenopauze zitten en hiervan nauwelijks iets merken, anderen gaan in een paar maanden door deze fase zonder dat ze hiervan symptomen ondervinden, nog anderen ervaren de perimenopauze – lang of kort – als een marteling.  

Het is ook zo dat je niet automatisch overgaat van de perimenopauze in de menopauze. Dit kan zo verlopen, maar is niet altijd zo. Sommige vrouwen kunnen jaren in de perimenopauze blijven hangen, er ‘in’ gaan en weer ‘uit’, tot er uiteindelijk een menopauze optreedt. Geen enkele vrouw hoeft echter te lijden onder deze schommelingen. 

Een aantal van de factoren die je hormonen beïnvloeden heb je immers zelf in de hand. Er zijn veel zaken die de hormoonstofwisseling kunnen verstoren: naast echte lichamelijke oorzaken (zoals het normale verouderingsproces) hebben ook een ongezonde levensstijl en ongezonde of onevenwichtige voeding en hevige emoties een grote invloed op je hormonen. Je testosteronspiegel wordt ook sterk beïnvloed door het gebruik van de anticonceptiepil, verwijdering van de eierstokken, chemotherapie, belasting van de bijnieren, endometriose (goedaardige zwellingen van het baarmoederslijmvlies) en depressiviteit.

De sterkste invloed op het hormonale systeem gaat uit van emoties. Hormoonschommelingen zijn vaak het gevolg van emotionele schommelingen.

Een verstoord hormonaal evenwicht beïnvloedt op zijn beurt je emoties, zodat je in een vicieuze cirkel geraakt. De verschijnselen die met langdurige of chronische stress gepaard gaan (migraine, depressie, prikkelbaarheid, verlies van libido) lijken zeer sterk op de verschijnselen die veel vrouwen ondervinden bij grote hormonale veranderingen. Chronische stress kan een chronisch hormonaal onevenwicht geven en omgekeerd. Ik zie vaak dat overgangsklachten toenemen in perioden van stress en afnemen in rustperioden (bijvoorbeeld tijdens de vakantie).  

Ik kan het niet genoeg benadrukken: stress is een zeer belangrijke factor en verklaart waarom veel vrouwen tegenwoordig een zware menopauze doormaken. De huidige generatie vrouwen van rond de vijftig jaar, Wifties dus, hebben vaak de zorg voor pubers én ouders, huishoudelijk werk én een carrière. Als je overstrest bent, emotionele problemen hebt, als je je door een echtscheiding worstelt, met onhandelbare pubers zit, het verlies van je ouders niet kunt verwerken en er een ongezonde levensstijl (veel fastfood, weinig beweging) op na houdt, heeft dit niet enkel een invloed op de hormoonproductie, het vermindert ook je veerkracht om hormoonschommelingen te verwerken. 

Als je niet luistert naar de lichamelijke signalen die je krijgt, komt je hormoonstelsel op een bepaald moment zo sterk onder druk te staan dat je nog méér last krijgt van hoofdpijn of migraine, humeurschommelingen, slaapstoornissen en opvliegers dan normaal.

Stress heeft ook een zeer negatieve invloed op je darmflora, en dit beïnvloedt op zijn beurt weer de hormoonbalans. Daarom is het zo belangrijk om vanaf de leeftijd van vijftig jaar een darmflorasupplement in te nemen. Ook angst speelt een belangrijke rol bij de manier waarop je de menopauze beleeft. Veel vrouwen zijn zo bang om hun jeugdige aantrekkingskracht te verliezen dat de stress die daarmee gepaard gaat hun hormoonpeil in het algemeen en testosteronpeil in het bijzonder doet zakken, met als gevolg dat ze nog méér klachten krijgen, waaronder een sterk verlaagd libido, precies een van de ‘symptomen’ waar ze zo bang voor zijn. 

Daarnaast kan een overbelaste lever de kwaliteit van je leven tijdens de menopauze sterk beïnvloeden. Ontgifting kan in de menopauze een groot verschil maken. Aanhoudende stresssituaties zou je hoe dan ook moeten vermijden, zeker in de menopauze. Een goed evenwicht tussen een dynamisch leven en rust is noodzakelijk om de menopauze goed door te komen. Deze hormonale veranderingen en extreme schommelingen kunnen zeer veel van je energie ‘vreten’.

De juiste oefeningen helpen je niet alleen de hormonale balans meer in evenwicht te brengen, ze maken ook dat je jezelf in korte tijd oplaadt met de extra energie die je nodig hebt in deze periode.

Leen Steyaert schreef een boek vol voedingtips, energieoefeningen en alles wat je moet weten over de menopauze: Stralend door de menopauze – Standaard Uitgeverij.